Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2012

Κάλαντα: ένα έθιμο από αρχαιοτάτων χρόνων!

Παραμονή Χριστουγέννων αύριο και τα κουδούνια σας θα χτυπήσουν από πολύ νωρίς καθώς ως γνωστόν ο πρωινός ψαράς πιάνει το ψάρι. Δεν θα είναι για κακό όμως! (εσείς βέβαια κοιτάξτε από το ματάκι πριν ανοίξετε). Στην πόρτα σας λοιπόν θα αντικρίσετε παιδάκια διαφόρων ηλικιών με τα τρίγωνά τους στα χέρια να σας ρωτάνε χαρακτηριστικά "Να τα πούμε;" εννοώντας φυσικά τα κάλαντα. Όλα αυτά τα γνωρίζουμε χρόνια τώρα, δε σας είπα και κάτι καινούριο. Ξέρετε όμως από πού προέρχονται τα κάλαντα και πώς ξεκίνησε αυτό το έθιμο; Αν όχι, ήρθε η ώρα να μάθετε!
 Για την προέλευση της ονομασίας τους οι απόψεις διίστανται ελαφρώς. Η επικρατέστερη θέλει τη λέξη κάλαντα να προέρχεται από τη λατινική λέξη calendae που με τη σειρά της προέρχεται από το ελληνικό ρήμα καλώ. Οι ρίζες τους φτάνουν στην αρχαία Ελλάδα και συνδέονται με τη γιορτή των Ανθεστηρίων που γινόταν στην Αθήνα προς τιμήν του Διονύσου. Κατά τη διάρκεια της γιορτής λοιπόν ομάδες ατόμων γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι και έψαλαν ύμνους προς τιμή του θεού. Μαζί τους είχαν και ένα ομοίωμα πλοίου μου συμβόλιζε την έλευση του Διονύσου.
Μία άλλη εκδοχή για την προέλευση της ονομασίας τους μας πηγαίνει στον επόμενο σταθμό τους, τη Ρώμη. Εκεί έχουμε τις "Καλένδρες", γιορτές που γιορτάζονταν στην αρχή κάθε σεληνιακού μήνα κι απ' ότι φαίνεται έδωσαν το όνομά τους στα δικά μας κάλαντα. Από τη Ρώμη πάμε στο Βυζάντιο, όπου οι Καλένδρες μετονομάστηκαν σε "Άσματα Αγερμού". Άνθρωποι κάθε ηλικίας γυρνούσαν στα σπίτια και τραγουδούσαν για τη γιορτή που ερχόταν, ανάλογα με την οποία κρατούσαν και διαφοετικά αντικείμενα στα χέρια τους, όπως μουσικά όργανα, κρόταλα, κουδούνια κτλ. Οι "Αγύρται" όπως ονομάζονταν, εμφανίζονταν σε διάφορες γιορτές, του Δωδεκαημέρου, τις Απόκριες, το Πάσχα, του Αγίου Ιωάννη, του Αγίου Γεωργίου, της Παναγίας και του Σταυρού. Κι έτσι φτάνουμε και στο σήμερα που τα κάλαντα έχουν περιοριστεί στις παραμονές των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων. Ας ελπίσουμε ότι αυτό το τόσο γλυκό έθιμο θα διατηρηθεί και θα συνεχίσει να περνάει από γενιά σε γενιά!

                                                                                                                                        Μ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Γράψε μας την asinARTisia σου!